Przestępstwa przeciwko środowisku naturalnemu w ciągu ostatnich lat stały się coraz poważniejszym problemem. Przestępstwa te cechują się coraz większym stopniem skomplikowania. Ich wielorakość to nie lada wyzwanie dla Inspekcji Ochrony Środowiska czy organów ścigania. W ostatnich latach zintensyfikowano prace nad podjęciem wielu działań organizacyjnych i legalizacyjnych w zakresie niedozwolonych czynów związanych ze środowiskiem. W tym celu też, dokonano zmian przepisów w Kodeksie karnym zaostrzających kary za przestępstwa środowiskowe.
Katalog przestępstw środowiskowych
W świetle ewolucji zmian rzeczywistości, coraz większej świadomości społeczeństwa oraz w celu usprawnienia penalizacji czynów niedozwolonych przeciwko środowisku, Ustawodawca w rozdziale XXII, kodeksu karnego zatytułowanym właśnie Przestępstwa przeciwko środowisku, zawarł katalog 8 przestępstw.
Przestępstwo zniszczenia fauny i flory: art. 181 kodeksu karnego
Przestępstwo określone w art. 181 kodeksu karnego, polegające na destrukcji fauny i flory. Osoba dokonująca zniszczeń w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Natomiast, jeżeli sprawca na terenie objętym ochroną, niszczy, uszkadza rośliny, zwierzęta, grzyby lub ich siedliska bądź siedliska przyrodnicze i tym samym wyrządza istotną szkodę to ponosi odpowiedzialność karną w postaci: grzywny, kary ograniczenia wolności, lub kary pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W niniejszym przypadku również działanie nieumyślne podlega karze grzywny lub ograniczenia wolności.
Zanieczyszczenie środowiska jako przestępstwo – art. 182 kk
Czyn niedozwolony w postaci zanieczyszczenia środowiska, został przewidziany w przepisie art. 182 k.k. Zgodnie z niniejszym artykułem zanieczyszczanie wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym w ilości zagrażającej życiu lub zdrowiu, pogorszeniem jakości wody, powietrza lub środowiska roślinnego i zwierzęcego, może podlegać karze nawet do lat 10.
Nieprawidłowe postępowanie z odpadami – art. 183 kk
Nieprawidłowe postępowanie z odpadami stypizowane jest w artykule 183 kodeksu karnego. Niniejszy przepis zawiera cały katalog czynności uznawanych jako nieprawidłowe postępowanie z odpadami, a mianowicie: składowanie, usuwanie, przetwarzanie, zbieranie, unieszkodliwianie, transportowanie odpadów lub substancji w brew przepisom. Karalne jest również odzyskiwanie odpadów lub substancji w takich warunkach bądź w taki sposób mogący zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka albo spowodować obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi bądź zniszczenie świecie roślinnym lub zwierzęcym. Odpowiedzialność karna w niniejszym przypadku jest dosyć wysoka, gdyż wynosi od roku do lat 10 pozbawienia wolności.
Nieprawidłowe postępowanie z odpadami – art. 184 kk
Nielegalne, nieprawidłowe działania z materiałami promieniotwórczymi wskazane są w art. 184 kodeksu karnego. Zgodnie z niniejszym przepisem wyrabianie, przetwarzanie, transportowanie, przywożenie z zagranicy, wywożenie za granicę, gromadzenie, składowanie, przechowywanie, posiadanie , wykorzystywanie, posługiwanie się, usuwanie, porzucanie lub pozostawianie bez właściwego zabezpieczenia materiału jądrowego albo innego źródło promieniowania jonizującego, w warunkach lub sposób mogący zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka albo spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi bądź zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach. W niniejszym przypadku sprawca podlega karze w wymiarze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Wzmocniona odpowiedzialność karna – art. 185 kk
Należy podkreślić, że ustawodawca za następstwa znacznych rozmiarów za czynów określone powyżej, przewiduje zwiększona odpowiedzialność karną, nawet do lat 12. (art. 185 k.k.)
Niewłaściwe utrzymanie urządzeń ochrony środowiska – art. 186 kk
Zgodnie z art. 186 kodeksu karnego penalizacji podlega również niewłaściwe utrzymanie urządzeń zabezpieczających wodę powietrze lub powierzchnie ziemi przed zanieczyszczeniami lub urządzeń zabezpieczających przed skażeniem promieniotwórczym. I również w tym przypadku kara może wynosić nawet do lat 5 pozbawienia wolności.
Niszczenia i Uszkadzania Prawnie Chronionych Terenów – art. 187 kk
Dalej przewidziane w przepisie art. 187 k.k. przestępstwo polega na niszczeniu i uszkadzaniu prawnie chronionych terenów lub obiektów. Taki sprawca musi liczyć się odpowiedzialnością w postaci grzywny, kary ograniczenia wolności bądź pozbawienia wolności do lat 2.
Odpowiedzialność za Szkodliwą Działalność Gospodarczą – art. 188 kk
Szkodliwa działalność dla środowiska znajduje swoją odpowiedzialność przepisie art. 188 k.k., gdzie jasno jest wskazane, że za prowadzenie działalności gospodarczej zagrażającej środowisku grozi sprawcy kara grzywny, ograniczenia wolność, albo kara pozbawienia wolności do lat 2.
Analizując kodeksowe przestępstwa przeciwko środowisku, bardzo ważne wydają się zapisy ujęte w przepisie art. 188a k.k., bowiem przewidziano w nim instytucję w postaci dobrowolnego naprawienia szkody w środowisku. W przepisie tym wskazano, że wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 182 § 1 lub 3, art. 183§ 1, 3, 5a lub 6 bądź w art. 184 § 1 lub 2, który dobrowolnie naprawił szkodę w całości albo w znacznej części, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Jeśli mają Państwo pytania dotyczące odpowiedzialności karnej za przestępstwa przeciwko środowisku, zapraszamy do kontaktu z adwokatem specjalizującego się w sprawach karnych.
Czy potrzebujesz pomocy prawnej związanej z przestępstwem, o którym mówi ten artykuł?
Skontaktuj się z naszą kancelarią prawną już dzisiaj. Uzyskaj wsparcie doświadczonego adwokata, który pomoże Ci zrozumieć Twoje prawa i - jeśli zajdzie taka potrzeba - będzie Cię reprezentował. Pamiętaj, że im wcześniej się z nami skontaktujesz, tym więcej zwykle mamy możliwości skutecznego działania w Twojej sprawie.
